Arbitre de touche
Klopt, deze koptekst is de Franse vertaling van ons neanderthalers begrip “grensrechter”. Inmiddels worden ze in Frankrijk ook “arbitre assistant” genoemd, jammer wel die verplichte naamsmodernisering.
In mijn eigen actieve voetbalcarrière was ik helemaal niet bezig met de arbitrage die in of net naast het veld liepen. Geconcentreerd op de wedstrijd, de veldorganisatie en letten op mijzelf en dus geen tijd om me met hun beslissingen bezig te houden. Sinds ik een paar jaar geleden van de tribune naar de stafbank op het veld ben verhuisd, word ik er geheel onvrijwillig meer mee geconfronteerd en dat ligt aan mijn collega stafbankers. Het doet mij niet veel; ze zijn er op verzoek om de wedstrijd te managen en gaan meestal toch hun eigen gang. De druktemakers richting arbitrage op de stafbank zijn in volgorde fysio Henk Jan en hoofdtrainer Niek, Dick roept af en toe wat en ik meld alleen “ticket” als een grove charge op een Rijnsburger uitgevoerd is. Meer dan dat zult u mij niet horen zeggen over de arbitrage tijdens de wedstrijd. Een trainer als zwijgende strateeg heb ik op de bank nog niet meegemaakt: de emoties op het veld, ik begrijp dat wel maar het fanatisme en ongrijpbare van Henk Jan verrast mij iedere keer weer. Waar mijn stafcollega’s behalve voor- en achternaam in detail ook nog eens bijna alle geboortedata van de arbitrage weten, onthoud ik die namen ook niet, op enkele uitzonderingen na. Karremans, de Winter en van der Roest zijn sympathieke mannen die niet kleinzerig zijn, het voetbal laten gaan en zie ik dus graag fluiten. Maar verder respecteer ik de arbiters allemaal. Zij leiden de wedstrijd en nemen ook wel eens wraak, net als gewone mensen die soms heus of onheus bejegend worden. Eigen schuld dikke bult, dan maar wat diplomatieker zijn of mondje dicht.
Tijdens de keepers warming up maken we altijd even tijd voor de grensjagers die ons uitbundig komen uitleggen hoe een achterbal genomen moet worden. Met de binnenkant voet of de volle wreef, alsof we dat nog niet weten, en soms zijn ze met z’n 2-en dan kan de ander alvast fijn en opzichtig overtuigend beginnen met de nettencontrole. Zoals ze thuis de gordijnen dicht moeten doen van hun partner, zodat er echt niets te zien is van buitenaf. Die krijtlijners zijn heel andere types dan scheidsrechters en dan heb ik het over de mannen, over hun vrouwelijke collega’s straks meer. Ik moet glimlachen van de diversiteit die ik waarneem: strebers, neuroten, jonkies, Bourgondiërs, bliksemschichten, sprinters, uitglijers en meelopers, Lucky Lukes die opeens hun revolver trekken, boekhouders, vrijgezellen die nog bij hun moeder wonen en de was ophangen, onhandige kerels met strijkijzer gezichten en centenbak-kinnen. Sporadisch zit er een normaal figuur bij of……….een vrouw. Het zijn er tot nu veel te weinig, want het oog wil ook wat en er zijn toch veel ingetogener reacties als er een grensdame aan de lijn staat. Het zijn sportieve, goed verzorgde verschijningen en die houden we, geheel onbewust uiteraard, wat meer in de gaten. Niets mannelijks is mij vreemd, ik kijk graag na de wedstrijd even wat ze aan hebben. Als een arbitrage-dame het sponsorhome binnenkomt met tikkende hakken naast de mannelijke collega-arbiters en richting de bestuurderstafel paradeert verdraaien alle voetbalhoofden. Heel begrijpelijk, maar dat zegt verder niks over de zijlijn-prestaties in de wedstrijd.
Ik kan mij nog goed herinneren met Dick aan het IJsselmeer: in de spelersgang stond voor de wedstrijd een dame in licht grijs ensemble er goed geoutilleerd bij met de hielen, door ons uitgebreid en deskundig geschat, 10 cm van de grond. Wij dachten schalks een kort luchtig gesprekje te starten maar dat kwam er toch maar beter niet van, besloten we stilzwijgend. Ik wist het toen vooraf echt niet, maar 3 kwartier later bleek het dus de vlaggeniste aan onze kant te zijn. Lichte anticlimax na afloop met wat dubieuze vlagmomenten en een onterechte buitenspelgoal die ze over het hoofd zag. Er was op dat moment echter toch merkbaar lichte sympathie en respect, ook op de tribune, voor het andere geslacht aan de zijlijn in die bier-kroket-gehaktballen-mannenvoetbalwereld.
Tegen Barendrecht hadden we een “arbitre assistante” als 4e official. Ik was daar niet bij i.v.m. zorgbezoek bij de familie in Frankrijk maar begreep van mijn nauwkeurig oplettende collega-stafbankers dat ik wat gemist heb. Ik ben voor verdere arbitrale inmenging van het vrouwelijke soort, want net als in het huwelijk, zeker aan het prille begin daarvan, zet het aan tot genuanceerder denken. De sfeer verandert met een vrouw erbij en dat begint al met die zoetfranse, hypnotiserende woorden “arbitre de touche”. Sluit uw ogen en luister tijdens het uitspreken van die magische woorden goed naar uzelf. Stelt u zich dan, nog steeds met de ogen dicht, een mogelijk buitenspelgeval voor: de betreffende grensdame foetert u echt niet uit zoals dat de week daarop bij haar mannelijke collega’s wel weer gaat gebeuren. Zeker weten.
Allez mesdames, kom er bij op het veld want wij hebben u, en andersom natuurlijk ook, hard nodig. Ben benieuwd wanneer we de 1e vrouwelijke scheidsrechter hebben.
